Lia stuurde ons
dit artikel over puberteit bij honden. Onlangs werden we geconfronteerd met een
paar situaties en vragen van een paar van onze adoptiehonden in hun puberteit.
Daarom hier een
weergave van het artikel van Clara ten Oever:
Alle sociale
dieren (dieren die in groepen leven) maken een puberteit door. Een belangrijke
fase van fysieke en mentale veranderingen, die dient als voorbereiding op de
volwassenheid. Dan moeten ze zelf keuzes kunnen maken, weten te overleven en
nakomelingen kunnen grootbrengen. En juist gedurende de puberteit leren sociale
dieren dit alles. Ze moeten grenzen opzoeken om volwassen te worden. Daarom
groeit het hersengedeelte waar de emoties huizen het eerst en blijft het
verstand nog even achter. Anders zou de durf om grenzen op te zoeken er niet
zijn.
Wat betekent dit
in de omgang met onze hond? Je zou kunnen zeggen dat je niet wilt dat je hond
onafhankelijk wordt, dat hij alleen dingen op commando mag doen, dus niet zelf
hoeft na te denken. Dat hij toch niet zelf zijn eten hoeft te zoeken en dat wij
de pups toch al met 8 weken bij hen weghalen. Maar om uit te groeien tot een
stabiele, zelfverzekerde volwassen hond is het juist heel belangrijk dat hij
leert zelf beslissingen te nemen, zodat hij niet angstig zal zijn voor de
wereld om hem heen.
De puberteit kan
voor hond en eigenaar een moeilijke fase zijn. Maar er valt zeker ook veel te
genieten. De manier waarop je je hond in deze periode begeleidt is van groot
belang voor zijn verdere leven. Kennis van de hondentaal is een geweldige hulp
tijdens de puberteit van je hond en bovendien enorm belangrijk voor het welzijn
van honden. En ook al zullen we ze bij lange na nooit zo goed kunnen begrijpen
als hun moeder en hun andere soortgenoten, met de kennis die we vandaag de dag
hebben van honden komen we een aardig eind.
‘’Hij moet gewoon luisteren’’ zeggen veel mensen.
Maar dat is nu juist erg moeilijk als je hersenen je regelmatig in de steek laten
en je hormonen ‘’opstandig’’ zijn. Tijdens de puberteit wordt het brein
gevoeliger voor prikkels van buiten. Puberhonden zijn snel afgeleid en vergeten
alles waarvan je denkt dat ze het geleerd hebben. Net mensenpubers: op de fiets
lijkt het alsof ze nooit verkeerslessen in groep 7 hebben gehad. Ze
fietsen al slingerend in brede rijen en sms-end voor je auto langs, alsof het
de gewoonste zaak van de wereld is dat je hén voorrang geeft, ook waar ze dat
niet hebben! De wereld van mensen- en hondenpubers bestaat voornamelijk uit
henzelf en jawel … de andere pubers. En uit actie en avontuur.
Rond de 5-7 maanden begint bij honden de vroege
puberteit. Die eerste fase duurt tot ongeveer de 10de maand. Hun
hersenen kunnen dan heel weinig prikkels verdragen. Het is een lastige fase,
waarin je ze soms het liefst achter het behang zou willen plakken! Zonder
kleerscheuren (vaak letterlijk) kom je er meestal niet doorheen.
In de eerste 2 jaar maakt een hond een aantal
angstfasen door. In de puppytijd vinden de eerste twee angstfasen plaats. Met 9
maanden, gedurende de vroege puberteit dus, volgt de derde angstfase in het
jonge hondenleven. Rond de 13de-14de maand de
vierde en de laatste ongeveer tussen 16 en 20 maanden. De angstfasen duren 1 tot
2 weken. Deze maken het er voor de door hormonen geplaagde hond, tijdelijk ook
nog eens onderhevig aan verstandelijke beperkingen, niet makkelijker op. De
hond kan schrikkeriger en angstiger worden en reageren op dingen of situaties
die hem eerder niet leken op te vallen. In de omgang met andere honden en
mensen wordt hij onzekerder. Op onbekende situaties en geluiden zal de hond
gevoeliger reageren. Één slechte ervaring kan tijdens een angstfase grote
impact hebben voor het hele leven. Het kan iets zijn dat voor ons onbetekenend
lijkt.
Vanaf 11 maanden tot ongeveer 2,5 à 4 jaar volgt
een lange periode waarin honden emotioneel instabiel zijn: de (tweede)
puberteit. De duur wisselt van hond tot hond, is afhankelijk van ras en grootte
en wellicht ook van de omstandigheden waaronder een hond opgroeit. Een Jack
Russel kan met 2 jaar al volwassen zijn, terwijl een Wolfshond dan nog een
‘’kind’’ is. Een Labrador blijft nog lang genieten van de kindertijd. Het is
een hobbelig pad richting volwassenheid. De ene dag lijkt de hond zowaar
verstand te bezitten, maar nog geen dag later lijkt niets daar meer op te
wijzen! Bij de reuen zijn de concentraties testosteron heel hoog, veel hoger
dan bij een volwassen reu. En dat kan tijdelijk zorgen voor moeilijkheden met andere
reuen, een verhoogde waaksheid en reactiever gedrag. In deze fase hebben honden
meestal geen controle over de emoties en kunnen ze vaak niet nadenken (zoals
gezegd groeien de verschillende hersengedeeltes niet tegelijkertijd). Ook
hierin zijn ze weer net als mensenpubers: ‘’Ik ben de enige van mijn klas die
mijn kamer moet opruimen! Jullie zijn de stomste ouders in de wereld!’’ Na zich
vervolgens een tijdje in hun kamer opgesloten te hebben, is de kans groot dat
ze weer vrolijk naar beneden komen. Niets aan de hand. Aan al die overspannen
gevoelens kunnen pubers niets doen. En hoe meer je daar als ouder van je kind
of begeleider van je hond tegenin gaat, hoe erger het wordt. Als de hond
tijdens de pubertijd goed wordt begeleid, dan zal hij geleidelijk rustiger en
evenwichtiger worden. Zoals hierboven beschreven gaat dit, van dag tot dag
bekeken, met horten en stoten.
Het is belangrijk om te weten dat je hond niet
lastig is om jou te pesten, laat staan om te proberen ‘’de baas te worden’’
zoals vaak nog wordt gedacht. Het is onzinnig te denken dat het verstandig is
om je hond ‘’te laten zien wie de baas is’’ als hij niet luistert of ongewenst
gedrag vertoont (dit gebeurt dan vaak ook nog op een hardhandige manier). De
‘’kindertijd’’ van de hond is de meest kwetsbare fase, waarin ze makkelijk voor
de rest van hun leven beschadigd kunnen worden. De asielen zitten niet voor
niets vol met honden in juist deze leeftijdsfase.
Het verstand
bemoeit zich in de puberteit dus niet al te veel met de emoties en het gedrag.
Door de grotere prikkelgevoeligheid kan het stress-niveau bij de hond snel
oplopen. Een hond kan dan bijterig worden of andere stress-signalen vertonen.
Vaak zijn dit ongewenste gedragingen, zoals problemen met bezoek, dingen
vernielen of rijgedrag. Je kunt je hond helpen door zoveel mogelijk stressvolle
situaties te voorkomen en te zorgen voor rust en voldoende slaap. Ga geen
conflicten aan, maar probeer problemen op een vriendelijke manier op te lossen.
Gebruik geen dwang en ban alle vormen van straf uit. Je wilt geen hond die bang
voor je is en de wereld om hem heen. Die niets durft zonder er eerst een
commando voor te hebben gekregen. Geef je viervoeter de tijd zich te
ontwikkelen tot een zelfverzekerde stabiele hond. En tijd om de wereld om hem heen
te leren kennen in zijn eigen tempo. Verlang weinig en stel grenzen op een
vriendelijke manier, bied veiligheid en structuur en vergeet ook niet af en toe
te genieten van zijn ondeugendheden. Het gaat allemaal voorbij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten